| |
Teori
Sekular Barat
Pengertian
Nilai dan Etika
Cendekiawan dan ahli falsafah memberi pengertian yang pelbagai mengenai
nilai dan etika. Menurut kamus Dewan nilai bererti prinsip moral,
kepercayaan dan juga harga diri . Suffean Hussin merujuk nilai kepada
mutu, faedah, kepentingan, dan ‘valuableness” sesuatu
tingkah laku, pegangan, amalan, aktiviti dan objek.
Umumnya nilai adalah satu ideal atau konsep yang wujud dalam pemikiran
manusia yang menggambarkan pelbagai darjah perlakuan umpamanya,
kecantikan, kemuliaan, keikhlasan, dan keefisienan yang dijadikan
pegangan dan yang membantu mengarahkan manusia membuat keputusan
atau menetapkan yang mana baik dan yang tidak baik. Nilai dijadikan
pilihan ke arah mencapai matlamat akhir.
Etika berasal daripada perkataan ‘ethics’ yang diambil
daripada perkataan ‘ethos’ yang membawa maksud sikap dan
adat yang menentukan tingkah laku sesuatu golongan. Kamus Dewan
Bahasa Pustaka mendefinisikan Etika sebagai suatu sistem dasar akhlak,
adat atau tingkah laku atau kesusilaan. Etika boleh dibahagikan
kepada 2 iaitu Normatik yang merujuk kepada panduan dan peraturan
yang berkaitan dengan tingkah laku yang baik dan jahat; manakala
Metaethic pula dibahagikan kepada dua iaitu Analitik yang berkaitan
dengan menganalisis semua peraturan yang berkaitan tingkah laku
baik dan jahat, dan Kritikal yang berkaitan dengan mengkritik terhadap
apa-apa yang telah dianalisis. Dengan lain perkataan,etika dapat
didefinisikan sebagai sains moral dan prinsip-prinsip moral.
Teori
Teleologikal
Golongan yang mengatakan bahawa tiada pertalian antara peraturan
masyarakat (kemoralan sosial) serta keperibadian mulia dengan etika,
biasanya lebih cenderung berfikir sendiri tentang kriteria moral.
Oleh itu, mereka telah berfalsafah dan akhirnya menghasilkan beberapa
teori etika yang mengutamakan atau berasaskan prinsip tertentu.
Tetapi prinsip etika itu berbeza dan bertentangan. Bab ini akan
mendedahkan serta membuat sedikit ulasan atau kritikan terhadap
dua prinsip etika yang boleh disifatkan sebagai teleologi.
Teori teleologi menegaskan bahawa kriteria dan piawai asas tentang
sesuatu yang benar, baik, salah, jahat, dan sebagainya ialah penghasilan
nilai moral yang dianggap baik. Bagi teori ini, kebaikan atau kejahatan
sesuatu ditentukan oleh nilai instrumentalnya. Seterusnya, sesuatu
tindakan atau peraturan dianggap bermoral jika jumlah kebaikan yang
dihasilkan melebihi kejahatan.
Teori Etika Teleologikal yang juga dikenali dengan ‘consequentialism’
adalah sejenis teori yang mendakwa bahawa semada sesuatu tindakan
secara moral itu betul atau salah adalah bergantung sepenuhnya kepada
akibat (consequences) atau hasil daripada sesuatu tindakan. Setiap
tindakan yang mendatangkan kesan yang baik adalah tindakan beretika
. Contohnya kalau seseorang itu mencuri wang daripada seseorang
yang kaya dan kedekut dan kemudian di agihkan kepada si miskin di
anggap baik, kerana bilangan orang yang beruntung adalah melebihi
daripada seseorang kaya yang kena curi. Seseorang itu dianggap tidak
beretika dianggap tidak beretika apabila tindakannya menolong orang
buta melintasi jalan raya, tetapi berkesudahan dengan kecelakaan.
Bagaimanapun, ahli teleologi mempunyai pandangan yang berbeza tentang
apa yang dikatakan baik dan jahat serta kebaikan siapa yang hendak
dimajukan. Ini menyebabkan Wujudnya beberapa jenis teleologi yang
berbeza seperti utilitarianisme dan egoisme.
Utilitarianisme
Etika utilitarianisme berpegang kepada prinsip bahawa seseorang
itu sepatutnya melakukan sesuatu tindakan yang akan menghasilkan
kebaikan yang paling banyak kepada setiap orang atau kebahagiaan
yang paling ramai. Kebahagiaan yang dimaksudkan ialah keseronokan
(iaitu sesuatu yang bukan bersifat moral).
Seorang pengikut utilitarianisme yang terkemuka ialah John Stuart
Mill (1806-1873). Mill (1964) memerihalkan utilitarianisme seperti
berikut: Konsep utiliti atau Prinsip Kebahagiaan Terbanyak menekankan
sesuatu perlakuan itu benar atau baik mengikut kadar atau perimbangan
kebahagiaan yang dimajukan dan dihasilkan oleh perlakuan itu. Yang
dimaksudkan dengan kebahagiaan ialah keseronokan yang dihajati dan
tiadanya kesakitan, manakala kedudukan ialah kesakitan dan tiadanya
keseronokan. Keseronokan (bebas daripada kesakitan) sahajalah natijah
atau hasil yang benar, baik dan yang diidamkan.
Warnock (1979) pula berpendapat bahawa perkataan utilitarian dicipta
oleh Jeremy Bentham (1748-1832). Oleh itu, Bentham telah dianggap
sebagai pengasas prinsip utiliti dalam perbahasan moral. Sesungguhnya,
Bentham(1970) mengatakan bahawa manusia dikuasai dan dipengaruhi
keseronokan serta kesakitan, manakala kemoralan ialah usaha mencari
kebahagiaan, iaitu keseronokan.
Quinton (1973), misalnya, menganggap individu yang memegang prinsip
utilitarianisme sebagai mereka yang bersetuju bahawa kebaikan sesuatu
tindakan atau perlakuan ditentukan oleh nilai natijah daripada tindakan
itu sendiri. Penentuan nilai berkenaan ialah keseronokan dan kesakitan
yang wujud bersamanya.
Sebelum ulasan dibuat terhadap etika utilitarianisme, untuk memperjelaskan
teori etika ini eloklah isu moral berkaitan peperangan diambil sebagai
contoh. Bagi utilitarianisme, dalam memutuskan kemoralan melancarkan
peperangan tertentu menerusi cara berperang tertentu, seseorang
itu mesti menimbangkan kemudahan dan kebaikan yang mungkin dihasilkan
oleh peperangan itu. Jika kemudaratan itu dijangka melebihi apa-apa
akibat yang baik yang boleh dinikmati negara yang melancarkan peperangan
itu (walaupun negara berkenaan menang), menurut etika utilitarianisme,
peperangan itu tidak boleh di justifikasikan. Sebaliknya, peperangan
serta cara peperangan itu dikendalikan dianggap wajar dari segi
moral oleh etika utilitarianisme jika hasilnya membawa kebahagiaan
dan kebaikan lebih daripada kesengsaraan dan penderitaan.
Justeru itu, utilitarianisme akan menyokong tindakan mengebom bandar
bandar di Jerman (walaupun ramai yang tidak berdosa terkorban)
untuk menamatkan Perang Dunia Kedua kerana jika pihak Nazi menang,
dunia ini akan kehilangan sifat ke manusiaannya dan kezaliman akan
berleluasa. Walau apa pun, yang menjadi masalah ialah setiap negara
yang pernah berperang selalunya mendakwa mereka berbuat demikian
untuk menegakkan kebenaran bagi kebaikan dunia, manakala cara serta
alat peperangan canggih yang digunakan adalah wajar dari segi moral!
Berbalik kepada penerangan Bentham dan Mill di atas, kita bolehlah
menganggap penerangan Bentham dan Mill sebagai pengalaman keseronokan
mestilah dimaksimumkan dan kesakitan diminimumkan. Jika inilah halnya
prinsip utiliti, dalam meminimumkan kesakitan, akan membenarkan
kita dalam situasi tertentu untuk melakukan perkara tidak baik atas
alasan perlu bagi menyekat berlakunya sesuatu yang lebih buruk.
Misalnya, kita akan dibenarkan mendera dengan keras seseorang yang
telah membuat kesalahan, malahan menghukum orang yang tidak bersalah
(scapegoat) jika ini perlu dan mencukupi untuk mengelakkan kekacauan,
kerugian, kerosakan, kejahatan atau kecelakaan lebih besar.
Begitu juga untuk memaksimumkan keseronokan, sesuatu perlakuan yang
melibatkan bercakap bohong, tidak menepati janji dan sebagainya
yang boleh membawa kebahagiaan kepada 10 orang, akan diutamakan
daripada perlakuan lain yang dapat menjana jumlah kebahagiaan yang
sama hanya kepada sembilan orang walaupun perlakuan yang kedua ini
tidak melibatkan perkara tidak baik seperti bercakap bohong.
Sekali lagi, atas prinsip memaksimumkan kebahagiaan, dalam mengagihkan
sesuatu seperti wang atau barang kepada sekumpulan manusia, orang
yang paling iri hati atau tamak sepatutnya mendapat lebih. Ini kerana
orang biasa mudah bersyukur, tetapi orang yang iri hati atau tamak
mesti mahu lebih daripada orang lain, barulah mereka berpuas hati,
seronok dan bahagia.
Tetapi semua contoh minimumkan kesakitan dan memaksimumkan keseronokan,
sebenarnya tidak adil dan berat sebelah. Oleh itu, mestilah diakui
bahawa konsep utiliti dengan, mudah boleh berkonflik dengan prinsip
keadilan.
Kerumitan mendamaikan utiliti dengan keadilan (suatu prinsip atau
virtue moral yang asas) bukan sahaja boleh menjadikan prinsip utiliti
itu sebagai asas koral atau etika yang memuaskan.
Aspek lain dalam prinsip utiliti dalam teori ini yang masih boleh
diperbaiki.
Pertama
Keseronokan dan kesakitan ialah perasaan. Perasaan adalah subjektif.
Seperti yang dinyatakan oleh Durkhein (1968), keseronokan atau kebahagiaan
pada hakikatnya ialah suatu perasaan atau pengalaman yang subjektif
yang setiap orang menikmatinya mengikut kehendak sendiri.
Oleh itu, prinsip utiliti tidak bersifat objektif tetapi subjektif
atau relatif seperti juga prinsip simpati atau antipati yang telah
dikritik oleh Bentham. Beliau mengkritik dan memburuk-burukkan prinsip
utilitinya.
Kedua
Kerosakan dan kesakitan bukan sahaja subjektif, tetapi sesuatu yang
disangsikan atau kabur. Mereka yang berfahaman utilitarianisme percaya
bahawa kerosakan dan kesakitan adalah sendiri. Dan semua sensasi
hanya boleh digolongkan kepada kerosakan da kesakitan. Tetapi ramai
pengkritik utilitarianisme berpendapat bahawa semua kepercayaan
dan anggapan itu tidak tepat.
Parekh (1974), misalnya berhujah bahawa ada keadaan minda yang tidak
boleh diterangkan dengan betul dan tepat bagi menggambarkan keseronokan
atau kesakitan.
Menurutnya, terdapat sensasi yang belum tercapai intensiti atau
keamanan minimum tertentu, sungguhnya bukan sensasi keseronokan
atau sensasi kesakitan dan terdapat sensasi yang enak dan enak dan
kurang menyenangkan tetapi tidak menyakitkan. Contohnya seseorang
itu sakit kepalanya. Terdapat pula sensasi yang menyakitkan tetapi
tidak semestinya merunsingkan atau tidak menyenangkan. Misalnya
seorang ibu melahirkan anaknya.
Ketiga
Prinsip utiliti menggambarkan manusia hanya sebagai pemburu keseronokan
atau manusia itu secara naluri semestinya membenci kesakitan. Dalam
hal ini, terdapat juga hujah yang boleh dikemukakan untuk menunjukkan
bahawa gambaran tentang manusia ini tidak tepat.
Masochists misalnya berpendapat bahawa menikmati dan suka kepada
kesakitan atau mendapat kepuasan daripada kesakitan yang dilakukan
terhadap dirinya sendiri. Mereka merasai, mengalami atau menanggung
keperitan dan kesakitan kerana mendapat kerosakan daripada kesakitan
itu. Mungkin ada juga orang lain yang menanggung kesakitan hanya
kerana mereka hendak merasainya, bukan kerana menginginkannya dan
insan ini tidak mendapat sebarang keseronokan daripada apa yang
dialaminya.
Nietzsche (1968) juga menentang idea bahawa manusia menjauhkan diri
daripada kesakitan, iaitu membenci kesakitan. Beliau mengatakan
bahawa untuk berusaha mendapatkan kuasa, manusia mesti mengatasi
rintangan dan menempuh halangan.
Ini ditafsirkan oleh beliau sebagai mengejar atau memburu kuasa
melalui kesakitan. Oleh itu, kesakitan ialah sesuatu yang wujud
dalam alam ini sebagai sifat atau bahagian yang tetap dan semula
jadi. Kesakitan tidak perlu dielakkan tetapi mesti diatasi untuk
mencapai kuasa. Beliau juga menggambarkan kesakitan sebagai ‘bapa‘
kepada segala keseronokan serta pendahuluan kepada segala keseronokan
kerana kesakitan ialah pengalaman mengatasi sesuatu rintangan atau
halangan.
Dalam
pernyataan prinsip utiliti ini, terdapat dua istilah lain yang perlu
juga diteliti. Pertama ialah istilah kebaikan. menurut prinsip utiliti,
pengalaman keseronokan mestilah dikaitkan dengan kebaikan dan pengalaman
kesakitan dikaitkan dengan kejahatan. Kita sepatutnya menentang
pengenalpastian kebaikan dengan keseronokan kerana ada nilai lain
yang berkait dengan kebaikan yang lebih patut dianggap sebagai matlamat
hidup. Contohnya, kebebasan, kesihatan, ilmu. pengetahuan dan kualiti
lain yang menjadikan kehidupan itu berharga.
Kesemuanya
ini boleh kita akui sebagai lebih penting berbanding dengan keseronokan
dan sesuatu yang benar benar baik dan segi moral. Patut juga ditekankan
bahawa terdapat keseronokan yang jahat dan hasad kerana ada manusia
atau dengan kata lain sadist yang berasa seronok membunuh dan menyeksa
orang lain atau memusnahkan harta benda orang, misalnya.
Umumnya,
perlakuan ini dianggap sebagai tidak baik, tetapi jika seseorang
itu menikmati keseronokan melakukannya, perlakuan orang itu pasti
lebih dahsyat berbanding jika dia melakukannya atas sebab lain.
Misalnya, menyeksa orang lain kerana hendak mendapatkan sesuatu
daripada pihak musuh mungkin tidak sejahat menyeksa seseorang kerana
keseronokan.
Seterusnya
ialah istilah kebahagiaan. Prinsip utiliti turut menyamakan keseronokan
dengan kebahagiaan. Ini juga sukar diterima kerana sebenarnya kedua
dua istilah itu patut dibezakan. Menurut Frankena (1973), 'keseronokan'
membayangkan perasaan yang agak khusus sedangkan 'kebahagiaan' tidak
demikian. Berbeza dengan 'kebahagiaan', 'keseronokan' membayangkan
sensasi 'rendah' atau sensasi fizikal, iaitu sesuatu yang tidak
mendalam atau berpanjangan berbanding dengan kepuasan jangka panjang
dan lebih mendalam yang terdapat, pada. ‘kebahagiaan’.
Selain itu, ungkapan seperti 'kehidupan yang menyeronokkan' menggambarkan
sesuatu yang agak berbeza daripada rangkai kata 'kehidupan yang
membahagiakan'. Oleh itu jika kita bersetuju dengan ciri-ciri keseronokan
di atas, dengan menegaskan bahawa keseronokan ialah kebahagiaan,
keraguan kita akan bertambah tentang sama ada kebahagiaan mesti
dilihat sebagai tujuan utama kehidupan manusia atau tidak.
Akhir
sekali, utilitarianisme membayang bahawa tidak kira maksud tindakan
itu baik atau jahat, kedua-duanya boleh disukat. Dari segi kuantiti
pula, yang paling baik dan jahat mestilah boleh diimbangi. Behtham
bertanggung jawab dalam usaha menghasilkan suatu ‘kalkulus
hedonok’ bagi keseronokan dan kesakitan dengan menggunakan
tujuh keadaan atau demensi, iaitu intensiti keseronokan atau kesakitan;
jangka masanya;ketentuan atau ketidakpastiannya; keadaan dekat atau
terpencilnya; sifat kebaikannya; ketulenan dan takutnya. Empat dimensi
yang pertama hendaklah diambil kira dalam menilai keseronokan dan
kesakitan.
Perkiraan
ini hanya merujuk seseorang insan dan bagi sesuatu keseronokan atau
kesakitan. Tetapi apabila keseronokan atau kesakitan lain dipertimbang,
dimensi kelima dan keenam hendaklah diambil kira. Dimensi ketujuh
pula dipertimbang apabila perkiraan ini melibatkan lebih seorang
insan. Untuk mendapatkan perkiraan tepat terhadap kecenderungan
am sesuatu perlakuan yang melibatkan sesuatu komuniti terhadap kepentingan
sesuatu komuniti, Bentham mengemukakan suatu proses atau arahan
yang terlalu panjang untuk dihuraikan di sini.
Tentang
kalkulus hedonik Bentham (ialah proses menyukat keseronokan dan
kesakitan), perlu ditegaskan bahawa 'proses ini ialah suatu urusan
yang sukar kerana menghadapi berbagai bagai masalah. Pertama, kerana
tiada manusia yang boleh memberikan jumlah perasaannya dengan tepat.
Contohnya intensiti keseronokan atau kesakitan yang dirasai seseorang
sukar disukat. Satu lagi masalah ialah setiap orang mengalami keseronokan
dan kesakitan yang tidak sama dari segi mutu dan tahapnya.
Bentham
sendiri mengatakan bahawa terdapat 14 jenis keseronokan dan 12 jenis
kesakitan yang berbeza antara satu sama lain dari segi kualitinya.
Dan menyedari hal ini Mill (1964) berkata, tidak munasabah jika
dalam menaksir dan menyukat keseronokan atau kesakitan, perkiraan
hanya bergantung kepada kuantiti sedangkan dalam menilai unsur lain,
kuantiti dan kualiti diambil kira. Oleh sebab kualiti mempengaruhi
nilai, timbullah pertanyaan sama ada seseorang itu boleh membuat
perbandingan kuantitatif antara keseronokan dengan kesakitan yang
tidak serupa dari segi kualiti.
Selain
itu, terdapat kerumitan menyukat kuantiti keseronokan dan kesakitan
seseorang, pada masa yang berlainan dan berkait dengan pengalaman
yang berbeza. Kalkulus hedonik juga membandingkan perasaan individu
yang berbeza. Tetapi menurut Mackie (1979), sukatan antara orang
perseorangan menimbulkan kerumitan yang lebih besar.
Bagaimanapun,
Bentham yang menyedari masalah ini, telah menghuraikan perbincangannya
dengan memperkenalkan 32 situasi yang mempengaruhi perasaan. Tetapi
kerana situasi itu sendiri wujud dalam jumlah gabungan yang tidak
terhad, keadaan ini tidak dapat membantu kita bagi membandingkan
perasaan individu yang berbeza terhadap keseronokan atau kesakitan.
Tegasnya, terdapat kerumitan yang tidak boleh diatasi untuk menyukat
atau mengimbangi keseronokan dan kesakitan. Oleh itu, kenyataan
ini merupakan suatu tentangan yang serius terhadap kekuatan prinsip
utiliti.
Daripada
keseluruhan perbincangan kita tentang prinsip utiliti, kesimpulannya
ialah kita mesti berjaga jaga dan berwaspada dalam menerima fahaman
atau pendapat utiliti sebagai suatu prinsip etika mahupun pegangan
dalam kehidupan. Ini kerana prinsip etika yang di kemukakan masih
tidak kukuh dan masih boleh dipertikaikan oleh orang lain mahupun
pihak lain.
Egoisme.
Ahli
falsafah Friedrich Wilhelm Nietzsche (1844 1900) ialah seorang ahli
falsafah yang mengkritik utilitarianisme. Bagaimanapun, beliau lebih
kuat menentang kemoralan sosial iaitu yang berasaskan tradisi dan
peraturan masyarakat.
Ahli
falsafah ini pernah menggambarnya kemoralan sosial, terutara etika
agama Nasrani dan Yahudi, sebagai ciptaan hamba abdi ( slave morality
atau herd morality). Dalam buku On the Genealogy of Morals and Ecc
Homo, beliau menyentuh asal usul kemoralan hamba abdi ini. Dalam
penerangannya, Nietzche pertamanya mengenal pasti dua kumpulan manusia,
iaitu orang biasa atau rakyat jelata dan kumpulan tuan. Kumpulan
tuan biasanya terdiri dari golongan bangsawan.
Menurut
Nietzsche pertamanya rakyat jelata lemah dan tidak berdaya walaupun
dari segi bilangan, lebih ramai. Kaum bangsawan pula, sungguhpun
mereka kaum minoriti, adalah kuat, individualistik dan mempunyai
iradat atau tekat untuk berkuasa dan bebas. Tekad untuk berkuasa
ini merupakan tekad kaum bangsawan untuk hidup sebagai overman atau
superman, iaitu individu yang ingin mencapai serta menikmati kemoralan
ketuanan ( master morality).
Oleh
sebab itu mereka lemah dan miskin, rakyat jelata ingin melindungi
diri mereka daripada diekploitasi oleh kaum bangsawan yang berkuasa
itu. Menurut Nietzsche, rakyat jelata biasanya berasa sakit hati
dan menyimpan dendam terhadap kemoralan ketuanan yang dianuti kaum
bangsawan. Rakyat jelata yang sentiasa menentang bangsawan akhirnya
berjaya mendesak golongan itu mengkaji semula pendirian nilai mereka.
Akhirnya kaum bangsawan mula mempercayai dan menganggap bahawa ‘baik’
bukanlah bermaksud ‘bangsawan’ tetapi ‘baik’
ialah ‘mengasihi dan menurut segala perintah Tuhan’.
Kaum
bangsawan, berikutan penentangan rakyat jelata, mula melihat diri
mereka sendiri mereka sendiri sebagai buruk dan durjana. Mereka
akhirnya menganggap bahawa nilai asal mereka ( individualisme atau
egoisme) sebagai salah dan terkutuk. Piawai dan ukuran baik dan
jahat kaum bangsawan sekarang sudah menjadi piawai baik dan durjana
bagi rakyat jelata.
Perubahan nilai kaum bangsawan di atas telah dihasilkan dengan berkesan
oleh rakyat jelata dengan memperkenalkan peraturan moral yang mengandungi
konsep serta pengorbanan diri, rasa bersalah suara batin dendaan
pahala dan dosa serta kepercayaan agama.
Menurut
Nietzsche, mencipta tuhan atau menyedarkan wujudnya Tuhan dan agama
yang melindungi dan menjadikan peraturan moral rakyat jelata kekal
dan universal, lahir daripada pemberontakan agung golongan majoriti
ini terhadap ketuanan nilai bangsawan. Rakyat jelata telah berjaya
menjadikan etika dan kemoralan atau perkara salah dan benar itu
sebagai berpunca daripada perundangan tuhan.
Usaha
rakyat biasa memutlakkan peraturan moral mereka dengan mengaitkan
autoriti agama atau Tuhan telah ditentang oleh Nietzsche kerana
menurutnya, perkara ini merupakan perkembangan ke arah kemoralan
hamba abdi yang merendahkan martabat manusia seperti binatang peliharaan
atau pun binatang gembala. Beliau berpendapat bahawa keadaan wujudnya
manusia masih dalam proses pengubahsuaian dan belum lagi menguasai
persekitarannya.
Oleh
itu, bergantung kepada keadaan dan apabila ada peluang, peraturan
moral yang digubal dengan sewenang wenangnya oleh rakyat biasa hendaklah
ditentang dan diubah bagi menjamin kemajuan dan kecekapan kaum bangsawan.
Oleh sebab pendapat teori ini yang menyatakan Tuhan dan agama ciptaan
rakyat biasa melindungi peraturan moral daripada perubahan, kepercayaan
itu ialah musuh kehidupan dan kebenaran bagi mereka. Dengan ini,
konsep pahala dan dosa telah ditolak oleh mereka.
Sebaliknya,
dalam usaha menjadi superman, maju dan cekap, individu mesti menentang
pengorbanan diri dan menggantikannya dengan pemeliharaan diri, pengasihan
diri, pembesaran diri, kepentingan diri dan ego. Individu mesti
juga memulihkan tekadnya untuk berkuasa, iaitu naluri semula jadinya
yang membolehkan dia membezakan unsur yang boleh menguntungkan berbanding
dengan yang merugikannya dan kemudian menekan, menguasai serta mengeksploitasi
unsur itu.
Seperti yang diterangkan di atas, tekad untuk berkuasa mestilah
ditafsirkan juga sebagai tekad untuk hidup. Menurut Nietzsche, mengeksploitasi
rakyat biasa dan bukannya pengorbanan diri malah dasar atau hakikat
kehidupan. Sebagai rumusan, ahli falsafah ini ialah seorang egois
yang mahu melihat kaum bangsawan (sebagai manusia yang individualistik)
menjadi tuan kepada kod etika, peraturan dan undang undang moral.
Beliau mendesak agar kaum bangsawan dan egois bangkit semula dan
berkuasa dalam lapangan moral.
Pendapat atau falsafah Nietzsche yang diterangkan dengan ringkas
di atas tentu sekali ditentang oleh mereka yang beragama. Bagi penentang
falsafah ini, Nietzsche dianggap sebagai ateis yang tidak bermoral.
Nietzsche juga ditentang oleh pendukung demokrasi serta mereka yang
berjiwa masyarakat dan berfikiran sivik.
Sesungguhnya, egois biasanya mementingkan diri sendiri sahaja dan
tidak mengambil kira kepentingan orang lain, sebaliknya menindas
dan mengeksploitasi orang lain. Egois tiada iltizam untuk berbakti
kepada masyarakat dan menjalankan kerja sukarela. Menurut Ross (1998),
egoisme tidak mengutamakan kemurahan hati kerana mengejar kepentingan
diri sendiri, sebaliknya dalam banyak kes, mungkin memudaratkan
orang lain.
Lebih khusus lagi, kita boleh membentangkan beberapa penentangan
lain terhadap falsafah moral atau etika Nietzsche. Pertama, Nietzsche
mungkin jahil tentang hakikat kewujudan manusia atau sengaja menyalahtafsirkannya.
Akibatnya, beliau berhujah berasaskan maklumat dan data yang salah.
Misalnya, Nietzsche berpendapat, untuk memperoleh kecekapan dan
kemajuan, mereka yang lemah mesti dieksploitasikan. Manusia juga
tidak perlu bermasyarakat atau taat kepada autoriti, malah, hendaklah
membenci pertubuhan atau organisasi.
Sejarah menunjukkan perlindungan kepada mereka yang lemah dan menderita
tidak menjejaskan kemajuan, kekuatan dan kecekapan umat manusia
dan menderita tidak menjejaskan kemajuan, kekuatan dan kecekapan
umat manusia keseluruhannya. Kejayaan rakyat Jepun pula, misalnya
kerana kesetiaan kepada maharaja mereka. Mereka yang kuat dan berkuasa
juga tidak semestinya membenci organisasi.
Nietzsche juga menentang pengorbanan diri seperti yang diamalkan
oleh tentera Jepun (kamikazi) kerana menurut beliau, unsur ini boleh
menyebabkan manusia reput dan mundur (mengurangkan jumlah komuniti).
Pada kita ini tidak benar. Sebaliknya manusia seperti binatang liar
dan buas akan berbunuhan sesama sendiri jika pengorbanan diri tidak
dipraktikkan.
Satu lagi hujah menyokong pengorbanan diri dan menentang kepentingan
diri ialah pembawaan atau sifat semula jadi jiwa manusia, oleh itu,
tidak patut dimusnahkan.
|
|
